NGUYỄN DU VÀ BÙI GIÁNG

 NGUYỄN DU VÀ BÙI GIÁNG

 Bắc Hành Tạp Lục, một tập thơ của cụ Nguyễn Du, là những ghi chép tản mạn của cụ trên đường đi sứ sang Trung Quốc 1813-1814, trong đó có bài Chu Hành Tức Sự (Đi thuyền cảm tác) và bài Dương Phi Cố Lý (Quê cũ của Dương quý phi).

 

Nhắc đến hai bài thơ trên vì tôi nhớ đến một đồng môn đồng niên Y khoa tên Văn Long đang sống ở Tây Ninh. Bạn Văn Long đã gửi cho tôi bốn câu thơ dịch của Bùi Giáng ghép từ hai bài thơ trên.

Thiên địa phiên chu phù tợ diệp

 Văn chương tàn tức nhược như ty 

            (trong “Chu Hành Tức Sự”)  và

 Lang tạ tàn hồng vô mịch xứ  

 Đông phong thành hạ bất thăng tình

             (trong “Dương Phi Cố Lý”) 

 

Bốn câu dịch của Bùi Giáng đã ghép lại một cách “ngẫu hứng” nhưng vẫn quá “thiên tài” hai đoạn thơ khác biệt nhau thành một bài thơ ghép những lời thương tưởng tấm nhan sắc của nàng Quý Phi họ Dương vào với… cảm nghĩ về văn chương trần thế:

   Thuyền con chiếc là giữa trời

   Thơ văn tiếng thở như lời tơ than

   Trông vời hồng rụng ngổn ngang

   Tìm đâu chốn cũ muôn vàn dưới kia.

 

Sự kết ghép tuyệt vời này đã khiến bạn Văn Long cảm khái với cái nghiệp văn chương: “Văn chương như chiếc thuyền con trôi nổi giữa đất trời đầy phong ba bảo táp… Văn chương là chiếc lá, là sợi tơ trong cuộc đời”!

 

Hay quá đi! Nhưng đúng là văn mà chi, thơ mà chi! Tại sao tôi luôn cố gắng tìm cho mình những giờ phút buông xả thanh thản nhưng lúc nào trong lòng cũng nặng trĩu những ưu tư về thân phận con người qua văn, qua thơ…?!

Long Xuyên 2014