BÀN CHƠI ĐÔI CHÚT VỀ ĐÔNG Y

 BÀN CHƠI ĐÔI CHÚT VỀ ĐÔNG Y

Chuyện bắt đầu khi bạn Nha sĩ Khánh Long, đang ở Mỹ, đăng bài viết “Gõ các huyệt bằng tay” lấy từ nguồn Internet, lên diễn đàn của lớp chúng tôi YNKSG 68-75. Thế là nhiều bạn khác (toàn là người Tây y) lên tiếng!

Tôi đăng lên Blog cũng chỉ nhằm lưu trữ một chuyện thời sự. Không biết- mười hai mươi năm sau, Đông y sẽ ra sao?

-Đầu tiên là chị Mỹ Đức. Chị ấy kể lê thê về những ngày sau 75 đi học Đông y và châm cứu theo phong trào lúc ấy với các thầy đông y nổi tiếng đương thời. Chị học được Vấn chứng và Tìm mạch với 27 loại mạch khác nhau, kể cả “bắt mạch để chẩn đoán sống chết” (diagnosis of prognosis) và rồi tự hiểu được hai chữ Vị khí đã thất truyền! Đặc biệt chị kể có một ông thầy cho toa thuốc “trục” một cái u tử cung (uterine myoma), kết quả vài ngày sau khi uống thuốc, người bệnh tự đi tiểu ra nguyên cả khối u (gọn trong lòng bàn tay)!

-Bạn Minh, dân trường Tây Yersin Đà Lạt, nói chung tỏ ý không tin hiệu quả điều trị Đông y.

-Bạn Tòng cho rằng giới Tây y không chịu hiểu Đông y và cho biết giới Đông y đang “hiện đại hóa”. Hiện các nước Việt Nam, Trung Quốc, Đài Hàn… có mở nhiều trường đào tạo Đông y, tới bậc Thạc sĩ, Tiến sĩ… Theo anh, Đông y định bệnh các bộ phận (của con người) từ giai đoạn rối loạn chức năng ( trouble fonctionnel ) chứ không đợi đến lúc đã có lésion thực thể!

-Bạn Kiên thì “tra” AI và được AI trả lời là các sách về chẩn đoán và điều trị bệnh bằng Đông y của Trung Quốc rất phong phú và đa dạng. Các tác phẩm kinh điển đặt nền móng cho Y học cổ truyền Trung Quốc và vẫn là tài liệu học thuật quan trọng cho đến ngày nay gồm có: Hoàng đế nội kinh, Thương hàn luận, Kim quỹ yếu lược, Bản thảo cương mục. Các tác phẩm tổng kết và hiện đại thì nhiều, nhưng có thể kể ra đây Giáo trình Y học cổ truyền Trung Quốc, Trung y chẩn đoán học, Lâm sàng trung y… Đông y là một ngành khoa học phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về lý luận và thực hành lâm sàng.

 

-Bạn Ý, từ lúc còn là sinh viên YKSG đã thích nghiên cứu thêm về Đông y, nên giải bày hơi dài! Anh cho rằng trong nhiều thập niên qua, trường phái Natural Medecine ở nhiều quốc gia tân tiến như Hoa Kỳ, Nhật, Đức đã dành ra rất nhiều tiền để nghiên cứu, đạt đến mức độ nano medicine, molecular biochemistry…để phân chất, nghiên cứu tác dụng của các loại thực vật (cỏ, hoa lá cây), khoáng sản trên khắp thế giới.

Về huyệt, bên Nhật đã chế tạo máy tìm huyệt (định vị trí) và châm cứu bằng điện có tần số thấp với lý luận là: chính xác hơn, nhanh hơn, vượt qua được trở ngại với những huyệt thay đổi vị trí (khi hiện (nông), khi ẩn (sâu)), thay đổi được tần số của dòng điện… Cuối cùng, bạn Ý đồng ý với anh Tám là: “Đông Y là một khoa học thực nghiệm tồn tại vài ngàn năm phải có giá trị xác thưc của nó”.

 -Tuy vậy, bạn Khanh dứt khoát lúc nào cũng không tin Đông y và đặt nhiều câu hỏi khó khiến chị Mỹ Đức không trả lời được (vì không thể dùng lý luận Đông y để trả lời bệnh lý Tây y theo câu hỏi của Khanh)!

 

-Về điều trị cái khối u tử cung bằng thuốc thang Đông y, tôi có viết trả lời chị Mỹ Đức:

Trong bài viết vừa rồi của chị Mỹ Đức có nói đến việc dùng thuốc Đông y trị U xơ tử cung.

Tôi xin lỗi, chị MĐ chẩn đoán U xơ tử cung chỉ bằng TV (khám âm đạo) nên không đúng! Theo tôi, gần như 100%, đó là Polype (có cuống) trong lòng tử cung của niêm mạc tử cung. Thuốc Đông y bà bệnh nhân đã uống có thể có 2 tác dụng:

-Làm lưu lượng máu nuôi Polype qua cái cuống giảm đi khiến Polype bị rụng (trong lòng tử cung).

-Làm gia tăng độ mạnh của cơn co tử cung, đẩy Polype đã rụng qua cái lỗ hẹp cổ tử cung để ra ngoài theo ngả âm đạo (bà bệnh đã cầm cái Polype đó trong lòng bàn tay, chứ không phải cái tử cung bị U xơ).

Tôi chỉ giải thích theo cách đơn giản nhất. Dầu sao tôi đã giải thích tác dụng của thuốc Đông y đó (có hiệu quả) bằng lý luận Tây y, đâu cần phải nhở đến lý thuyết Dịch học về âm dương ngũ hành!

Đó chính là điều tôi quan tâm. Những bệnh nhân nghèo VN chỉ cần có những loại thuốc rẻ tiền mà hiệu quả như vậy. Các ông thầy Đông y thôi đừng có “dấu nghề” nữa, khỏi phải lý luận dài dòng…!

 

-Về các việc khác, tôi cũng có góp ý kiến bằng hai bài viết ngắn.

 

Bài 1: Tôi đồng ý với nhận xét của bạn Minh về việc Đông y không theo kịp Tây y. Nhưng y học cổ truyền trên thế giới nói chung tuy sẽ có thể bị “đào thải”, nhưng nhanh hay chậm còn tùy nền văn hóa và kinh tế từng địa phương. Tôi quan tâm đến Đông y và muốn nó phát triển thích hợp với nhu cầu xã hội vì còn (khá nhiều) người bệnh nghèo VN cần đến. Chỉ cần “chắt lọc” những gì có hiệu quả thật sự và loại bỏ những rườm rà không có giá trị cụ thể! Do đó tôi mới đặt vấn đề nghiên cứu hiệu quả các phương thức chẩn đoán điều trị Đông y để áp dụng cho những người bệnh nghèo đó.

Tôi đã viết có những trường hợp điều trị Đông y kết quả tốt, đó là dựa theo nhận xét chủ quan của chính người bệnh nói ra. Tôi không thể tả cho bạn Minh diễn biến các triệu chứng (theo Tây y) chứng tỏ bệnh đã thuyên giảm và tôi cũng không có kết quả cận lâm sàng nào của Tây y để viện dẫn cả! Thật ra trong bước đầu cho việc “dung hòa” Đông và Tây y (cần thiết cho người bệnh nghèo VN), tôi thấy chỉ cần như vậy! Không nên “thắc mắc” nhiều! Chỉ nên cố gắng khép cái “gap” được bao nhiêu hay bấy nhiêu!

Ngay tại VN hiện nay, dầu chủ trương của nhà nước là kết hợp Đông-Tây y nhưng cái “gap” này giữa hai giới Đông và Tây y VN vẫn không phải nhỏ!

Đồng thời tìm hiểu về Đông y- Trung y như bạn Kiên đã tham khảo với AI… thì tuy cũng hay nhưng chỉ càng khó khép được cái “gap” đó!

Bài 2: Trong bài trước, tôi có viết người bệnh trong nước còn nghèo, không “kham” nỗi với những thiết bị chẩn đoán hiện đại hay thuốc Tây y đắt tiền hay rất đắt tiền. Do đó nhiều người đã tìm đến Đông y. Và thật sự một số trường hợp có kết quả rất tốt!

Nói chung về kết quả điều trị bằng Đông y, tôi thấy một số cho kết quả tốt, một số tốt vừa vừa, một số không hiệu quả gì! Kết quả điều trị bằng Tây y cũng thế thô! Cũng có tốt và không tốt. Nhưng Tây y có sử dụng các phép thống kê trong nghiên cứu khoa học để biết khá chính xác các con số thành công hay thất bại của những phương thức chẩn đoán hay điều trị và công bố các kết quả nghiên cứu đó. Từ đó các bác sĩ trên khắp thế giới có thể dựa vào những kinh nghiệm đã công bố để đỡ phải dò dẫm khi áp dụng một phương thức nào đó đã chứng tỏ là hữu hiệu qua những nghiên cứu trước!

Bạn Tòng đã đưa thông tin về hệ thống các Viện, BV, Trường đào tạo Y-Dược học cổ truyền trong nước (có nghĩa là Đông y), và chính chị Đức cũng cho thông tin về Đông-Tây y kết hợp được giảng dạy tại Hoa lục hiện nay (lấy Tây y làm gốc). Điều đó cho thấy Trung Quốc và VN đang muốn sử dụng Đông y để “đở phần nào” gánh nặng của Tây y trong việc chăm lo sức khỏe của người dân.

Tôi nghĩ chủ trương đó ở VN là đúng (nhất là khi người bệnh nghèo còn nhiều). Vậy thì Tây y đừng thắc mắc nữa về lý thuyết âm dương ngũ hành. Đọc Kinh Dịch, tôi cảm phục sự sâu xa của một số lý luận nhưng tôi cũng có nhiều nghi ngờ! Bạn Khanh thôi đừng dùng nguyên lý cơ bản của Tây y mà “chất vấn” nữa, chị Mỹ Đức không thể trả lời được đâu! Đồng thời các vị Đông y thôi cũng đừng “hoa hòe”, “mập mờ”, “siêu hình hóa”… những  cách giải thích bệnh lý và điều trị theo Dịch, Tây y không tin đâu! Các vị nên tập trung nghiên cứu (có chất lượng) những kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị đã thành công trong quá khứ (có thể có từ cả ngàn năm trước đến nay). Phương thuốc nào hoặc phương châm nào có kết quả thành công cao thì công bố để thế giới nghiên cứu áp dụng. Cái nào ít hay không hiệu quả thì cũng công bố để không bị lợi dụng (như tình trạng hiện nay các loại thuốc mang nhãn mác Đông y đang tràn lan trên thị trường, được quảng cáo trên TV bởi những “người nổi tiếng”, nhưng thật sự chỉ là thuốc “dởm”!).

Khoa học thực nghiệm đã chứng tỏ giá trị không thể chối cãi được. Dầu nền tảng lý luận của Đông y như thế nào thì việc rút kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị người bệnh của Đông y cũng phải được thực hiện theo tinh thần y học thực nghiệm! Được như vậy thì người bệnh nghèo được nhờ!

Đừng lòng vòng nói chuyện siêu hình rồi từ chối khoa học thực nghiệm nữa! (Sửu)

Sau hai bài tôi viết cũng còn vài phản hồi của các bạn, nhưng vẫn “mỗi người một ý”! Tôi chọn đăng ý kiến của bạn Tòng như một lời kết cho đề tài này:

“Cái “gap” mà Sửu nói là do lòng mình có mở ra để thấy cái hay của người khác hay không. Không phải chỉ ở Việt Nam hay Trung Quốc mới biết phối hợp Đông Tây Y được cho là do nghèo đói. Theo tôi biết , không phải chỉ có người nghèo mới đi Đông y. Ở Nhật Bản, Hàn Quốc  , không nghèo đói, họ cũng phát triển Đông Y và phối hợp với Tây y được nhà nước hổ trợ.

Tôi hiểu rất khó thuyết phục mấy ông Tây Y công nhận giá trị của Đông Y. Nhưng muốn đánh giá đúng đắn hay học hỏi một ngành nghề thì nên dấn thân vào tìm hiểu sẽ chính xác hơn là bàn cãi lý thuyết giữa những người ngoài nghề như tôi .

Trong bài trước, tôi nói với Đông y không có bệnh cao huyết áp ( maladie) mà chỉ có chứng (signe) huyết áp cao trong một số bịnh. Họ chữa bịnh đó thì chúng cao máu sẽ bớt hay hết.

Tôi nghĩ tôi không đủ khả năng để nói rõ hơn . Cũng nên nghĩ là người đi học Đông y cũng lắm công phu, tốn tiền và thời gian. Người bịnh theo Đông y cũng hàng triệu người, chắc Đông y cũng có giá trị của nó”!

Tháng 7/ 2025